Çocuklarda Kusma
Kusma, çocuklarda sık karşılaşılan bir şikayettir. Nedeni enfeksiyona bağlı olabildiği gibi hayatı tehtit eden ciddi bir hastalık da olabilir. Kusma mide içeriğinin diafragma ve karın kaslarının kasılması ile dışarı atılmasıdır. Kusma, beyin sapında bulunan kusma merkezi tarafından yönetilir. Bu merkez dört yerden bilgi alır ve uyarılır. Birincisi vagus yoluyla sindirim sistemi ve iç organlardan gelen uyarılarla; ikincisi beyinden gelen uyarılarla; üçüncüsü denge organımız olan iç kulak yoluyla; dördüncüsü ise stres ve psikolojik nedenlerle uyarılır. Yani bu dört yerden gelen uyarılarla beyin sapındaki kusma merkezi uyarılarak kusma meydana gelir. Kusmanın nedeni değişik yaş gruplarında farklı olabilir.
Yenidoğan ve süt çocukluğu döneminde kusmaya neden olan durumlar enfeksiyon (sindirim sistemi ile ilgili enfeksiyon, idrar yolu enfeksiyonu, sepsis, santral sinir sistemi enfeksiyonları) ve enfeksiyon dışı ( reflü hastalığı, sindirim sistemi anatomik bozukluklukları, inek sütü alerjisi, metabolik hastalıklar) durumlar akla gelmelidir.
Oyun çocuğu döneminde yine enfeksiyonlar başı çekmektedir. Sindirim sisteminde anatomik darlıklar, adrenal kriz, zehirlenmeler ve kafa içi basınç artışı sendromu diğer olası nedenlerdir.
Okul çocuğu döneminde, bağırsak enfeksiyonu, farenjit, apendisit, pankreatit gibi birçok sistemik hastalık kusma ile kendini gösterebilir.
Ergenlik döneminde; barsak enfeksiyonu, siklik kusma sendromu, peptik ülser, migren, apendisit gibi birçok hastalık kusma ile başvurabilir.
Kusan bir bebeğin veya çocuğun fizik muayenesinde dikkat edilmesi gereken durumlar; genel durumu, bilinci ve özellikle süt çocuklarında vücudun sıvı durumu çok önemlidir.
Bu hastalada tam kan sayımı, serum elektrolitleri, kan gazı, kan şekeri, karaciğer fonksiyon testleri, böbrek fonksiyon testleri, akut faz reaktanları, tam idrar tetkiki ve idrar kültürü, dışkıda gizli kan, dışkıda lökosit ve parazit tetkikleri tarama testleri yapılmalıdır. Duruma göre batın ultrasonografi ve direk grafi istenilir. Gastroözefagial reflü hastalığı düşünülüyorsa 24 saat özefagus pH izlemi yapılabilir. Öykü ve fizik muayenede; santral sinir sistemi ile ilgili anormal bir bulgu varsa beyin görüntülenmesi kullanılabilir.
Kusma ile gelen bir hastada en ideal tedavi; direk altta yatan nedene yönelik yapılan tedavi olmasına rağmen akut ve/veya tekrarlayan kusmada vücutta sıvı kaybı ve elektrolit dengesizliği gibi komplikasyonlar oluşabileceğinden kusma önleyici tedavi göz önünde bulundurulabilir. Duruma göre sıvı tedavisi düzenlenmelidir.
Kusmada alarm bulgular;
- Safralı kusma
- Kanlı kusma
- Kilo kaybı
- Büyüme geriliği
- Ateş
- Karında hassasiyet
- Karında distansiyon
- Hepatosplenomegali
- Bilinç bulanıklığı
- Bulantısız kusma
- Bebeklerde bıngıldak bombeliği
- Mikrosefali veya makrosefali
- Havale